|
8 de Giugn 2004 el pianetta Vener
l'è passaa de sora al Sô (Angiol Verones)
El 8 de giugn 2004 el pianetta
Vener el passerà prospetticament denanz al Sô. El se vedarà minga a
oeugg biòtt, ma ghe sarà bisògn de on telescòpi con montaa de sora on
filter solar. Se pò nò vedè el Sô senza on filter adatt, se de nò se
ris’cia de diventà òrb. I filter se compren domà in di oggialatt
specializzaa.
Cosa l’è che se vedarà?
Doperand el telescòpi vedaremm el disch del Sô e de sora on dischettin
negher come el carbon grand domà el 3% del diametro solar. El passagg de
Vener in sul Sô el durerà circa ses or e se vedarà el dischettin negher
che passarà de ona part a l’altra del disch solar. El pianetta Vener
el cominciarà a fà vedè el sò primm tòcch sora el disch del Sô (primm
contatt) ai 7:20 de la mattina, quand ch’el Sô el sarà alt in del ciel
per domà 16 grad de sora a l’orizzont. Vers i 7:40 el sarà completament
proiettaa in sul Sô e vers i 10:23, quand el Sô el sarà a 47 grad de
sora a l’orizzont, sarà la minima distanza del center del disch solar.
El fenòmen el sarà pù visibil vers i 13:23, quand l’ultim tòcch del
pianetta Vener el sarà transitaa prospetticament de foeura del disch
solar. I orari hinn quei de Milàn per l’ora legal, ma vann ben anca
per i alter sit de la pianura padana. Tegn a ment che se te veet vers
l’est, ad esempi a Venezia, el Sô el sarà on poo pussee alt sora
l’orizzont (al princippi, vers i 7:20 l’è a 18 e minga a 16 come a
Milan). El passagg de Vener de sora al Sô l’è on fenòmen important
perchè el succed minga tant de spess. L’ultim passagg l’è staa in del
1882 e el pròssim el sarà in del 2012. Semm in d’on period fortunaa,
dato che in ses millenni gh’hinn staa domà 81 passagg de Vener denanz el
Sò, visibil de la Terra.
Perchè hinn inscì pòcch?
Come per i ecliss de Sô la spiegazion l’è in de l’obliquità de l’òrbita.
I òrbit de la Terra e de Vener hinn minga complanari. Immaginemm de
mett la Terra e el Sô in sul stess tavol e femm pirlà la Terra intorna
al Sô mantegnendola in sul tavol. Poeu ciappom sù anca Vener e el
mettom a orbità tra la Terra e el Sô. L’òrbita de Vener però la se
troeuva de sbiess rispett al tavol e per metà del sò percors vedaremm el
pianetta de ona quai spana de sora al tavol, e poeu, per l’altra metà de
la soa òrbita el vedaremm de sòtta al tavol. Gh’hinn domà duu pont in
dove Vener l’è in sul tavol. Se giontom insèma quei duu pont chì cont
ona linea immaginaria gh’emm la linea di noeud. L’è possibil vedè el
passagg de Vener in sul Sô domà quand Vener, la Terra e el Sô hinn sul
medesim pian e in de la stessa part del tavol. Tegnii anca cunt che
l’òrbita di duu pianetta la birla in gir e che la linea di noeud la
pirla (la preced) in del temp de on quai millenni, ch’el voeur dì che i
noeud hinn minga semper de la stessa part. El passagg de Vener de l’8
de giugn el sarà visibil domà per certi paes de la Terra. In Australia
vedarann domà i part iniziai del passagg perchè poeu el Sô el tramontarà
e podarann pù vedell; in America inveci vedarann domà la fin, perchè el
Sô el sorgiss pussee tardi. In Euròpa semm fortunaa e vedaremm tucc el
fenòmen da la mattina al dòpomesdì. Se vun el voeur vedè tutt el
fenòmen dai 7 de la mattina el gh’ha de andà foeura de Milan, in
campagna, per minga vess disturbaa da la scighera mattutina e dai cà.
Speremm in del bel temp, se de nò se vedarà nient.
|